Brinell hardheid
Eenheden
De hardheidsmeting volgens Brinell
Bij hardheidsmeting volgens Brinell wordt een stalen of hardmetalen kogel in het te testen materiaal gedrukt. De grootte van de indrukking is een maat voor de hardheid van het materiaal. De diameter van de indrukking wordt met behulp van een formule omgerekend tot een getal dat de “Hardheid volgens Brinell” wordt genoemd.
De diameter van de stalen kogel moet altijd worden afgestemd op het te meten materiaal. De onderzijde van het materiaal mag niet vervormen tijdens het meten. Om een duidelijke aflezing mogelijk te maken mag de indrukking niet te diep zijn. Het verschil in indrukking zou te moeilijk zichtbaar worden. Een minimum indrukking is een andere vereiste. De diameter van de indrukking moet liggen tussen de 0,2 en 0,7 maal de diameter van de kogel. Standaard diameters zijn: 1, 2,5, 5 en 10 mm.
Berekening van de hardheid volgens Brinell:
Met behulp van de diameter van de kogel, de diameter van de indrukking en de belasting op de kogel is de Brinellhardheid te berekenen.
HB = (0,102 x belasting)/oppervlakte van de indrukking
HB = 0,102 x F / A
| HB | = | de hardheid volgens Brinell |
| 0,102 | = | een omrekenfactor. Vroeger werd de kracht in kgf uitgedrukt, tegenwoordig in Newton. Om toch dezelfde Brinellhardheid te krijgen is een omrekenfactor nodig. |
| F | = | de kracht op de kogel in N |
| A | = | de oppervlakte van de indrukking in mm2 |
| D | = | de diameter van de kogel |
| d | = | de diameter van de indrukking |
Aanduiding van de hardheid volgens Brinell:
Aanduiding: 300 HB
Deze aanduiding wordt gebruikt om een meting aan te geven met een kogeldiameter van 10 mm, een beproevingsbelasting van 29420 N en een belastingtijd van 10-15 s. Dit is een veel gebruikte meting.
Aanduiding: 200 HBS 10/3000/15
- 200 hardheidswaarde
- HBS proef volgens Brinell uitgeveoerd met een stalen kogel
- 10 diameter van de kogel = 10 mm
- 3000 belasting (= 3000/0,102) N = 29 410 N
- 15 tijdsduur van de proef = 15 s
Aanduiding: 350 HBW 5/250/30
- 350 hardheidswaarde
- HBW proef volgens Brinell uitgevoerd met hardmetalen kogel
- 5 diameter van de kogel = 5 mm
- 250 belasting = (250/0,102) N = 2451 N
- 30 tijdsduur van de proef = 30 s
Eigenschappen van de Brinell hardheidsmeting:
- De Brinell hardheidsmeting wordt beperkt door de vervorming van de kogel. Bij materialen harder dan 500 HB gaat de kogel vervormen.
- Door het gebruik van een vrij grote indrukking (kogel 10 mm) is het mogelijk om van niet homogene materialen een hardheid te meten. Dit is belangrijk voor metingen aan gietijzer.
- Er bestaat een relatie tussen de hardheid en de treksterkte. Voor staal geldt Rm = 10/3 HB. Voor aluminium geldt Rm = 0,55 HB
